botopassie

Hoi, daar ben ik weer; een beetje achter met me'n berichtjes...Dus ik ga maar gauw van start. Zaterdag 27 dec. de laatste inkopen gedaan voor de tocht naar Botopassie; extra anti-muggen-deet, regencape, vogelboek etc. Tussendoor nog een paar kokosnoten uit de boom geplukt, de top eraf kappen, een paar uur in de koelkast, rietje erin en genieten maar van de kokosmelk. Is hij leeg, dan met een kapmes de noot kraken en dan smikkelen van de kokos. Een echt Gerda-klusje, dat gepriek. Maar Maria doet gelukkig gezellig mee, en zelfs Harm pikt af en toe een halfje mee. s'Avonds inpakken want morgen vroeg op..
Zondag 28 dec.
7.30; het avontuur is begonnen met..een te late bus...
8.10; we zijn vertrokken. De chauffeur begint een verhaal tegen ons ( we zijn de enige passagiers). Ik: KIJK VOOR JE, DAAR IS DE WEG...
Maria:"..dat is de chauffeuheur...wijst naar rechts.....
Ik kan maar niet wennen aan dat linkse verkeer.
De weg naar het binnenland is de Afobakaweg. Er is nog niet geasafalteerd, alleen maar geegaliseerd, maar er wordt al wel heel veel gebruik van gemaakt. Daardoor zijn er enorme gaten in de weg, en als het regent wordt het een grote glibberige massa. Ik heb respect voor bus én buschauffeur. Onderweg zie je af en toe van die hutjes met bladerdak zoals ik ze ken uit de geschiedenisboekjes. Bijna niet te geloven dat ze daar nog echt in wonen. En wat is dat bos enorm. Je rijdt gewoon 4 uur door alleen maar groen. Onderweg zien we wat vlinders en ik zie nog een dikke grote zwarte vogel. Dus ik zeg tegen Maria: kijk die dikke zwarte vogel..
Maria, heel onverschillig: o, dat is een gier...Om 12.30 komen we in Atjoni aan. Daar gaan we verder met de korjaal. De buschauffeur wijst ons de bootsman aan. Die gaat even op een terrasje zitten. Dat kan natuurlijk, hij heeft net de vorige gasten van Hotel Botopassie afgezet en moet dus even relaxen. Maar moet dat met een Parbo-bier...???En het duurt ook wel erg lang. Zo leuk is het ook niet in Atjoni, het is er een grote rotzooi, er hangen liggen en staan voornamelijk mannen en honden.Dus om half twee loopt Maria naar hem toe, en komt terug met de boodschap dat we om twee uur vertrekken. Om twee uur: geen beweging vanaf het terras. Hij gaat gewoon door met bierdrinken en social talk. Dus ik bel naar ons contactpersoon van het hotel. Ik meld haar dat onze bootsman op het terras zit en bier drinkt en dat wij wel graag willen weten wanneer hij daarmee klaar is. Dus zij vraagt of ze hem even mag spreken...en vanaf dat moment zijn we vijanden. Hij vindt het hélemáál niet leuk dat ik Corrie heb gebeld. Maar dat kan me niks schelen natuurlijk. Ik leg hem uit dat we gewoon willen weten waar we aan toe zijn. Hij probeert me duidelijk te overrulen maar dat lukt niet. Ik dwing hem een tijdslimiet af mét handdruk, die hij me natuurlijk helemaal niet wil geven, maar hij moet wel. Ik de eerste plaats ben ik klant, dus koning en in de tweede plaats zitten zijn vrienden op het terras en die snappen heel goed wat er aan de hand is, lachen hem zelfs een beetje uit..Drie uur vertrek. Maria en ik bekijken zo'n beetje de activiteiten. Atjoni is een belangrijke verbinding met het binnenland. Vanaf hier gebeurt alles per korjaal. De bussen rijden af en aan. Nou ja, bussen. Het is vaak een onderstel van een vrachtwagen met daarop een zeecontainer gelast, wat raampjes eruitgezaagd en hup; je hebt een bus die bestand is tegen de afobakaweg. Ook oude vrachtwagens uit Nederland zie je veel. De herkomst is soms een hele puzzel. Uit welke plaatst bijv. komt deze: LA-raampje-AF. Hij vervoerde vroeger groente, aardappelen & fruit.
Vanaf drie uur zijn we de man gaan stalken, hij moest nog van alles doen, benzine halen en zo. Maar om half vier konden we instappen. Er ging nog een oude vrouw mee, en een echtpaar met kind. Het werd ook hoog tijd want om 19.00 uur is het echt donker en wordt het gevaarlijk door de vele sula's (stroomversnellingen).
De oude vrouw was heel aardig. Ze kon goed Nederlands-dat is toch opvallend, de oudere Surinamers spreken bijna allemaal Nederlands, ik denk dat de jongeren dat niet meer willen leren en het Sranang zal de taal van de Surinamer worden-en vertelde ons dat ze naar de begrafenis van haar zwager ging in Botopasie. Hij woonde in Paramaribo maar wordt begraven in zijn geboortedorp. Heel stilletjes hoopte ik dat we daar bij konden zijn-aan de andere kant ook weer niet want dan voel je je toch wel een beetje de nieuwsgierige tourist.
Na een paar korte stops, waarbij de bootsman helemaal niets vertelde over het hoe en waarom, kwamen we aan in Botopasi. Daar gingen de overige passagiers eruit en gingen wij naar de overkant, naar het Hotel. En echt, dat zag er geweldig uit. Zo goed verzorgd zonder overdreven luxe. Precies zoals ik het graag heb. Maria zag de volgende dag wel steeds meer spinnewebben en ook constructiefouten maar daar kon ze wel mee leven. Niet met het eten wat we kregen. Het was echt survivalvoer. Ik wil niet de verwende tourist zijn, maar ik heb graag het idee dat er een beetje aandacht aan gegeven is, en dat was hier beslist niet. Nou ja, s'avonds een kaartje gelegd en daarna vroeg naar bed, het was een vermoeiende dag.
maandag 29 dec.
Ondertussen wat wijzer; de bootsman komt uit het dorp, heet Haidy (spreek uit als Heidi), zal in de toekomst de leiding hebben, en heeft een relatie met de projectmanager Corrie. Helemaal fout natuurlijk want als je hoort hoe die werkbesprekingen gaan ( gewoon op gehoorafstand van ons)bijv. dat Corrie het er niet mee eens is dat Haidy alleen maar familie aan het werk zet. Hij ligt dan in de hangmat!!en zegt dat dat nou eenmaal traditie is in hun cultuur; altijd de eigen groep om je heen. En zij maar praten, en hij maar liggen. Dat is ook traditie in de Sarramacaanse cultuur; zo lang mogelijk elk aspect van de onbenulligste zaak overwegen.
Deze dag stond er een dorpswandeling op het programma. Clifton, het neefje van Haidy, was onze gids. En eerlijk is eerlijk; hij deed het hartstikke goed. Botopasie is een groot dorp maar nog wel heel authentiek. Het hotel is ook nog maar heel kort in gebruik dus het effect van het tourisme is er nog niet. Geen stalletjes, geen bedelende kinderen. Wel dorpen waar gewoon geleefd wordt zoals dat al heel lang gebeurd, met vrouwen die de (af)was doen in de rivier, vrouwen die de kostgrondjes bewerken, vrouwen die voor het eten zorgen en vrouwen die voor de vele kinderen zorgen.Wat de mannen doen, daar kwamen we niet achter. Vroeger hadden ze gejaagd maar alle apen, boskippen en -konijnen zijn al opgegeten dus nu zitten ze maar onder de boom te vergaderen...Clifton vertelde ondertussen van alles over zijn dorp. Er was een vrouw cassavebrood aan het roosteren op een platte steen, met een vuurtje eronder. Ze liet ons zien hoe de cassave wordt geraspt-met een stuk blik waar allemaal gaten in geslagen waren- en daarna uitgeperst in een soort langgerekte mand. Later zagen we een oude man zo'n zeef vlechten.(en de volgende dag liet de gids ons tijdens de boswandeling zien van welke tak dat vlechtmateriaal kwam). We kochten zo'n cassavebrood; best lekker. Even later kwam ik langs een hutje met wel heel veel kinderen. Ik vroeg aan Clifton of ik dat brood mocht geven. Dat vind ik toch altijd moeilijke zaken; je wilt niet de minzame gulle gever zijn. Maar het was oké. Hij leerde ons verder wat Sarramacaanse woorden zoals goedemorgen-wikiyo en goedenmiddag-odeno. We liepen langs verschillende dorpjes. Hij had er zelf duidelijk ook plezier in. Frappant vond ik het toen hij vertelde dat hij het niet geloven kan dat hij mag werken voor mevrouw Corrie, dat had hij nooit gedacht toen hij opgroeide in een hutje met lemen grond en niks anders als rijst en af en toe een kip.Ik heb namaelijk datzelfde gevoel; toen ik als kind in Oldebroek leerde over Suriname, de hutjes, Nickerie, Correwijne had ik nooit gedacht daar nog eens rond te wandelen.
dinsdag 30 dec.
de boswandeling.
pinaboom en langhout wordt gebruikt om een korjaal te maken
telefoonboom; de wortels van de mannelijke boom zijn hol, door er op de slaan kun je berichten doorgeven. elke boom heeft ze'n eigen klank
betadineboom; heeft een rode stam. vocht uit de bast wordt gebruikt voor ontsmetting (ik vind het grappig dat de farmaceutische industrie die naam meegenomen heeft.
ingipapie; het hout wordt flinterdun geschaaft en gebruikt als vloeipapier
tonka; boom met zo'n harde stam dat die niet stuk te krijgen is, zie je een boom op een kostgrondje dan is het de tonka-boom(grappig dat het ook een merknaam is van -onverwoestbaar?-kinderspeelgoed)
bospolitie; vogel met heel karakteristiek fluitje
kobogo; soort duif (vertaald als laten we gaan-heel veel woorden hebben een engelse invloed)
En nog heel veel meer kruiden die je kunt gebruiken voor het goede en het kwade. Ik wilde nog wel wat info over de kwade kruiden maar daar ging de gids mooi niet op in. Heel verstandig van die man..
De boswandeling was heerlijk, ook omdat we de enige gasten waren. We hebben nog aan een liaan gehangen als een stel halve zolen. Maar dat er geen enkel dier meer leeft...dat is natuurlijk niet zo fraai. We konden het niet laten en vroegen waarom ze het niet met een koe probeerden, of wat varkens. Maar nee, dat past niet in de cultuur.....:(
Na de boswandeling en tukje in de hangmat even afkoelen in de rivier. Het water stond heel hoog dus op de normale plek konden we niet in het water. Even verderop leek er wel wat minder stroming. Dus rustig aan het water in-jullie weten hoe uiterst voorzichtig ik altijd ben :) En wat denk je wat: daar kon je zwemmen zonder een steek vooruit te komen. Sterker nog: ging je teveel naar rechts, dan zwom je achteruit! Maar zo konden we dus lekker trainen.
s'Avonds weer een kaartje gelegd. Maria is een snelle leerling. De stand was 3-0. Ik geef haar één kaarttip en nu is het 3-4!
woensdag 31 dec.
dag van vertrek
s'morgens heel in de vroegte samen nog een héél klein stukje samen de bush in. Jullie weten hoe uiterst voorzichtig ik altijd ben :) dus er was echt geen enkel gevaar. Nog een tijdje bij een kreek gezeten; misschien was er toch nog een kaaiman aan het menu ontsnapt. Of een aapje of zo. Of een slang. Maar niks hoor, het gevaarlijkste dier was een mug.
Om een uur of elf bracht de bootsman ons naar de overkant waar een klein vliegveldje is. Natuurlijk moesten we weer wachten. En wachten. En wachten. Maar het was mooi weer, dus we gingen lekker zitten kaarten op de plek waar de mannen altijd "vergaderen"(= bieren). Er kwamen wat kinderen gezellig bijzitten. Maria deed wat zendelingenwerk door ze de regels van het duizenden uit te leggen:) en rond half één hoorden we het vliegtuig aankomen. Maarrrrr ... dat was niet de afspraak!!!!Het zou een volwassen vliegtuig zijn, voor 8 personen, we mochten wel 100 kilo bagage meenemen. En nou landt daar zo'n Fred Flintstone ding....hoort dat zo, die loszittende leidingen...en is dat pilootje niet te jong...1 propeller...We moesten ineens op de weegschaal, en het pilootje maar rekenen, er ging ook nog een hééééle dikke negerin mee, en een reus van een Nederlander, veel te zwaar. Maria moest achterin bij de bagage. Het zweet stond me in de knieholtes toen hij met een hoop herrie en kabaal hobbel de bobbel vaart probeerde te maken. Shit die bomen man, dat scheelde echt niks. En ook nog zo´n rare bocht maken ook. Waarom houdt die man zijn beide handen niet aan het stuur...en maar frunniken aan een soort achteruitkijkspiegel...potdomme een wolk-met-luchtzak...maar na een minuut of vijf merk ik dat het toch wel mooi is daar beneden. Ik geloof dat ik niet meer bang ben..ik weet het zeker, de angst gaat weg!!!
Om kort te gaan, na een perfecte landing stonden we moe maar voldaan weer op Zanderij. Gauw naar de hangmat.